Ngành Bán Dẫn Trung Quốc: Thách Thức và Tham Vọng Tự Chủ Công Nghệ

Ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc là một trong những lĩnh vực chiến lược quan trọng nhất trong phát triển kinh tế và công nghệ của quốc gia này. Việc thúc đẩy phát triển ngành bán dẫn xuất phát từ nhu cầu cấp thiết phải giảm phụ thuộc vào các quốc gia khác, đặc biệt là Hoa Kỳ, trong bối cảnh căng thẳng thương mại và địa chính trị ngày càng leo thang.

Trong hai thập kỷ gần đây, Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực bán dẫn thông qua các chương trình quốc gia và các quỹ đầu tư khổng lồ nhằm xây dựng và phát triển chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa. Một trong những sáng kiến tiêu biểu là Quỹ đầu tư bán dẫn quốc gia (China Integrated Circuit Industry Investment Fund), hay còn gọi là “Big Fund”, với ngân sách hàng chục tỷ USD để hỗ trợ nghiên cứu, phát triển, và sản xuất chip bán dẫn nội địa.

Mặc dù vậy, ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc vẫn gặp nhiều thách thức nghiêm trọng. Một trong số đó là sự phụ thuộc vào công nghệ cốt lõi từ các quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Châu Âu. Các công ty bán dẫn hàng đầu của Trung Quốc như SMIC (Semiconductor Manufacturing International Corporation) và YMTC (Yangtze Memory Technologies Corp) vẫn đang phải vật lộn để cạnh tranh với các đối thủ quốc tế về công nghệ và chất lượng sản phẩm.

Sự kiện chính phủ Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt và hạn chế xuất khẩu thiết bị công nghệ cao sang Trung Quốc đã giáng một đòn nặng nề vào tham vọng tự chủ công nghệ bán dẫn của quốc gia này. Lệnh cấm của Mỹ bao gồm việc cấm các công ty Trung Quốc tiếp cận các công nghệ chế tạo chip tiên tiến nhất, đặc biệt là công nghệ sản xuất chip dưới 7nm, điều này khiến Trung Quốc gặp rất nhiều khó khăn trong việc rút ngắn khoảng cách công nghệ so với thế giới.

Để đối phó với các thách thức này, Trung Quốc đã chủ động đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển nội địa, tăng cường hợp tác quốc tế với các quốc gia không chịu ảnh hưởng của Mỹ như Nga và các nước Đông Nam Á. Ngoài ra, Trung Quốc còn cố gắng xây dựng các “vùng sản xuất bán dẫn” mới như Thâm Quyến, Thượng Hải, và Vũ Hán để tập trung nguồn lực và tạo nên các hệ sinh thái sản xuất bán dẫn lớn mạnh hơn.

Tuy nhiên, ngay cả khi đã nỗ lực hết sức, ngành bán dẫn của Trung Quốc vẫn khó lòng bắt kịp các quốc gia tiên tiến nếu không tiếp cận được các thiết bị sản xuất và phần mềm thiết kế chip hiện đại. Một trong những điểm yếu lớn nhất hiện nay là thiếu hụt nhân lực chất lượng cao và thiếu kinh nghiệm trong việc quản lý các nhà máy sản xuất chip siêu tiên tiến. Điều này khiến cho quá trình nâng cấp công nghệ diễn ra chậm chạp, và Trung Quốc vẫn phải nhập khẩu lượng lớn chip bán dẫn, đặc biệt là các dòng chip cao cấp dùng trong điện thoại thông minh, ô tô tự lái, và trí tuệ nhân tạo.

Trong tương lai, khả năng Trung Quốc có thể vượt qua rào cản công nghệ sẽ phụ thuộc rất nhiều vào việc nước này có thể tự phát triển các công nghệ nền tảng hay không. Đây không phải là nhiệm vụ dễ dàng khi ngành bán dẫn toàn cầu là một lĩnh vực đòi hỏi đầu tư lớn, rủi ro cao, và phải mất nhiều năm mới thấy được thành quả.

Xét về mặt tích cực, Trung Quốc đang có những bước tiến đáng kể trong lĩnh vực sản xuất chip nhớ và chip logic cơ bản. Các công ty như YMTC đang từng bước thu hẹp khoảng cách công nghệ với Samsung, SK Hynix, hay Micron trong mảng chip nhớ NAND. Đồng thời, SMIC cũng đang dần nâng cao năng lực sản xuất chip 14nm và tiến tới các công nghệ sản xuất chip tiên tiến hơn.

Dù còn gặp nhiều thách thức, quyết tâm của Trung Quốc trong việc xây dựng ngành bán dẫn mạnh mẽ và tự chủ vẫn rất rõ ràng. Các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, cộng với quy mô thị trường nội địa khổng lồ, vẫn sẽ là lợi thế quan trọng để Trung Quốc tiếp tục đầu tư phát triển ngành bán dẫn trong tương lai.

Tuy nhiên, để thực sự thành công, Trung Quốc sẽ phải giải quyết một loạt các vấn đề quan trọng khác bao gồm sở hữu trí tuệ, năng lực quản trị doanh nghiệp, và sự ổn định chuỗi cung ứng toàn cầu. Với bối cảnh hiện tại, sự tự chủ hoàn toàn trong lĩnh vực bán dẫn vẫn là một viễn cảnh khá xa, nhưng không phải là không thể đạt được nếu quốc gia này tiếp tục kiên trì và đổi mới.

Nhìn chung, ngành bán dẫn tại Trung Quốc đang ở trong một giai đoạn chuyển đổi đầy thách thức nhưng cũng đầy cơ hội. Việc liệu Trung Quốc có thể vượt qua các rào cản về công nghệ và địa chính trị hay không sẽ quyết định đáng kể đến vị trí chiến lược của quốc gia này trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu trong những năm tới.